CARING CAPITAL VIEW
Maarten Friederich, Portfolio Manager IVM Caring Capital Er is veel gebeurd, sinds onze laatste nieuwsbrief in februari. Het COVID-19 virus heeft zich in hoog tempo verspreid over de gehele wereld. Wat begon als een epidemie in China is nu een pandemie. Rusland en Saoedi-Arabië werden het niet eens over een beperking van de olieproductie, met een halvering van de olieprijs tot gevolg. Wat zich eerst liet aanzien als een correctie op de beurzen is omgeslagen in een serieuze daling van meer dan 30% ten opzichte van het hoogtepunt halverwege februari. Probeerden centrale banken aanvankelijk het economisch tij te keren door middel van een rentedaling, nu is er een ongelimiteerde geldcreatie aangekondigd om dit te bereiken. Waar overheden zich aanvankelijk beperkten tot geruststellende mededelingen, zijn nu reusachtige extra uitgaven gepland in een poging om de economische schade zo veel mogelijk te beperken. Radicaal andere aanpak
De beperkende maatregelen die overheden hebben getroffen om de verspreiding van het virus tegen te gaan hebben grote nadelige gevolgen voor de economie. Vergeleken met de vorige grote economische terugval, de kredietcrisis van 2008/2009, voeren overheden een radicaal ander beleid. Destijds bestond de reactie vooral uit bezuinigingen om de teruglopende belastinginkomsten op te vangen. Er kwam simpelweg te weinig binnen om te besteden. Ook nu krijgt de economie klappen en zullen de belastinginkomsten afnemen. Maar dit keer kiezen de beleidsmakers niet voor het verlagen van de overheidsbestedingen, maar juist voor een verhoging daarvan. De extra uitgaven zijn vooral gericht op het zo veel mogelijk beperken van de economische schade als gevolg van de maatregelen tegen het virus. Dit geld is er niet en moet dus worden geleend. Direct nadat overheden hun intenties kenbaar hadden gemaakt, begon de rente van overheidsobligaties te stijgen. Die van landen in een precaire situatie, als bijvoorbeeld Italië, Griekenland en Portugal, steeg zelfs zeer fors. Lessen geleerd
Door gehoor te geven aan de oproep van centrale banken de uitgaven niet te beperken, maar juist fors te vergroten, hebben overheden de twijfel van financiële markten over zichzelf afgeroepen. Twijfel over de mate van bereidheid en beschikbaarheid van middelen om de nieuwe staatsobligaties te kopen en twijfel over de capaciteit van overheden deze nieuwe leningen te kunnen terugbetalen. Opnieuw moesten centrale banken ingrijpen en financiële markten geruststellen met een nieuwe boodschap. De middelen die beschikbaar zijn voor het kopen van staatsleningen en andere obligaties hebben geen limiet. Daarmee bleken Lagarde en enkele dagen later ook Powell, de voorzitter van de Federal Reserve, hun geschiedenis goed te kennen en treden zij in de voetsporen van de vorige ECB-president Draghi. Die wist met een voor die tijd (2012) ongekend machtsvertoon het mogelijk uiteenvallen van de eurozone te voorkomen.
Eensgezinde actie
Met vrijwel overal een rente van praktisch 0% (en na inflatie negatief in alle belangrijke economieën) en onbegrensde geldcreatie in het verschiet, hebben centrale banken de financiële markt schaakmat gezet. Individueel zijn centrale banken kwetsbaar via hun valuta. Ongelimiteerde geldcreatie zou leiden tot een evenredig grote daling van de waarde van de eigen munt. Maar als centrale banken gezamenlijk in actie komen (wat momenteel gebeurt), dan kan er van devaluatie geen sprake zijn. Het enige gevolg zal een opwaartse druk op de waarde van activa zijn. Met andere woorden, onderling behouden de diverse valuta hun waarde. Maar ten opzichte van activa verliest het geld zijn waarde, wat tot uiting komt in een prijsstijging van activa.
Ongekende steunmaatregelen
Al zijn centrale banken nu dus bereid om ongelimiteerde hoeveelheden geld te creëren, zij zullen dit niet uit zichzelf doen. Hier zijn overheden en ondernemingen voor nodig. Pas als deze bereid zijn veel geld te lenen, zal de centrale bank de daarvoor benodigde middelen creëren en hun obligaties opkopen. Om deze reden wordt nu met spanning uitgekeken naar de aankondiging van meer overheidsuitgaven, desnoods in de vorm van ‘helikoptergeld’. Het geruzie tussen de Democraten en Republikeinen in het Amerikaanse congres hield de aandelenmarkt tot voor kort in zijn greep, maar inmiddels is bekend dat er nu maatregelen worden aangenomen ter waarde van maar liefst USD 2.000 mld (2 biljoen dollar).
Volatiliteit
Zal de huidige waardedaling van activa van korte duur zijn en zal de waarde van activa door de geldcreatie die nu plaatsvindt later weer kunnen herstellen? Biedt de aandelenmarkt op de huidige niveaus koopkansen voor de langetermijnbelegger? Wij denken uiteindelijk van wel, ook al zal de hoge volatiliteit nog wel even aanhouden. Afgelopen dinsdagavond zagen wij een stijging op Wall Street van maar liefst 11%, de grootste stijging sinds 1933. Voorzichtigheid blijft dus geboden.
Monetair ingrijpen
Toegegeven, in onze vorige nieuwsbrief hebben wij die waardedaling van activa onderschat. Deze bleek uiteindelijk groter dan wij aanvankelijk dachten. De reden waarom wij niet zijn meegegaan in de paniek en geen aandelen hebben verkocht toen de koersen kelderden afgelopen maand, was onze verwachting dat de monetaire autoriteiten zouden ingrijpen en overheden extra bestedingen zouden aankondigen. De mate waarin zij dat hebben gedaan overtrof zelfs onze stoutste verwachtingen en dat verdient oprecht veel waardering. Hoeveel overheidsmiljarden er uiteindelijk nodig zijn om de nadelige economische gevolgen van het virus te bestrijden weten we nog niet. Die balans kan pas worden opgemaakt na het Coronatijdperk. Beleid
Vooralsnog kunnen wij ons vinden in het oordeel van de Goldman Sachs analisten, die voor de Amerikaanse economie nu kwartaal-op-kwartaal groeipercentages voorspellen van -6% in het eerste kwartaal, -24% in het tweede kwartaal, + 12% in het derde kwartaal en + 10% in het laatste kwartaal. Daarnaast wordt algemeen verwacht dat de groei in China in het eerste kwartaal, en die in Europa in het tweede kwartaal zeer negatief zal uitvallen als gevolg van alle beperkende maatregelen. De verwachting is echter dat de pandemie van voorbijgaande aard zijn. In dat geval zou er in de tweede helft van het jaar een scherp herstel moeten volgen, dat zal doorzetten in 2021. En dat is ook onze visie. Om die reden zullen wij de komende tijd op geschikte momenten obligaties verkopen om cash vrij te maken voor een geleidelijke verdere uitbreiding van onze aandelenposities binnen de afgesproken mandaten.
Het performanceoverzicht van de modelportefeuille kunt u vinden op onze website: www.ivmcaringcapital.nl.
© IVM Caring Capital 2020. Niets uit dit document mag worden gekopieerd of verspreid zonder voorafgaande toestemming van de auteur.
Naar boven
| 
